Bu yılın başında yasası çıkan doğum yapan kadın çalışana, 6 yıl yarı zamanlı çalışma hakkı dün yayınlanan yönetmelikle beraber hayata geçirildi. Artık istisna olarak görülen sektörler dışında, özel sektörde çalışan ve doğum yapan kadınlar, çocuk ilkokula başlayana kadar yarı zamanlı çalışabilecek. Kamu görevlileri içinse Devlet Personel Başkanlığı ayrı bir düzenleme yapacak.
Yasaya ve dün yayınlanan yönetmeliğe göre düzenlemenin ayrıntıları şöyle:
Kadın işci toplam 16 hafta normal doğum iznini kullanacak. Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine de, 8 hafta kullandırılacak.
Analık izninin bitiminin ardından, kadın işci, birinci doğumda 2 ay, ikinci doğumda 4 ay, üçüncü ve sonraki doğumlarda ise 6 ay süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilecek. Bu ücretsiz izin hakkı olarak değerlendirilecek. 3 yaşını geçmemiş çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçi de aynı haktan yararlanacak.
Çocuğun engelli olması durumunda ise yarı zamanlı çalışma hakkı 1 yıla kadar çıkacak. Kadın işçiye, doğum izni bittikten sonra, isteği halinde 6 ay süreyle ücretsiz izin de verilebilecek.
ÇOCUK 6 YAŞINA GELİNCEYE KADAR YARI ZAMANLI ÇALIŞMA
Tüm izin hakları bitince yarı zamanlı çalışma başlayacak. Buna göre çocuk ilkokula başlayıncaya (6 yaşına) kadar kısmi süreli çalışma yapılabilecek.
Bunun için işçinin bir ay önce, işverene yazılı olarak bildirmesi yeterli olacak. Çalışan vereceği dilekçede, haftada kaç saat çalışmak istediğini ve hangi günlerde, hangi saat dilimleri arasında mesai yapabileceğini de belirtecek.
Ebeveynlerden biri çalışmıyorsa yarı zamanlı çalışma hakkı verilmeyecek. İşveren işin niteliği, o yerin gelenekleri ve işçinin talebini dikkate alarak çalışma sürelerini ve günlerini belirleyecek. Böylece işverenin vereceği karar, yeni mesai saatlerinde belirleyici olacak. Eğer işveren yanıt vermezse, kısmi süreli çalışma otomatikman başlayacak.
ÖĞRETMENLERE DE HAK TANINDI
Doktorlar, hemşireler, ebeler, laboratuvar sorumluları ve sağlıkta mesul müdür gibi tam zamanlı çalışması gerekenler, sanayide durmaksızın vardiya sistemiyle çalışanlar, bir yıldan az süreli mevsimlik, kampanya ve taahhüt işlerinde çalışanlar, karayollarında, demiryollarında ve deniz, göl ve akarsularda hareket halindeki taşıtlarda çalışanlar bu kapsamda olmayacak.
Bir kısıtlama olmaması nedeniyle, özel sektörde çalışan kadın öğretmenler de yarı zamanlı çalışma talep edebilecek. Toplu iş sözleşme yapılan yerlerde ise sendika ile işverenin alacağı karar belirleyici olacak.
Yarı zamanlı çalışma başladıktan sonra, kaç saat çalışma yapılıyorsa o kadar maaş ödenecek. İş mevzuatına göre bu kapsama girilmesi için, haftada en fazla 30 saate kadar çalışma yapılabilecek.
Haber :Tamer Kaan Köksal