Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Erdem Karadağ fidan alacak vatandaşları bazı hususlarda uyardı. Karadağ konuyla ilgili açıklamasında; “Baharın başladığı bu günlerde meyve fidanı alırken ve fidan dikerken yetiştiricilerin şu hususlara dikkat etmesi gerekir. Alınacak fidanların sağlıklı, kök teşekkülü gelişmiş, genç, hastalık ve zararlılardan ari olmalıdır. Pazarlara, ilçelerden ve çevre illerden çok miktarda fidan gelmektedir. Bu fidanlar yetiştirildikleri İllerin Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüklerince muayene edilmekte, hastalık ve zararlı ile bulaşık olmadığını gösterir kurşun mühürle mühürlenmekte ve fidan satıcısına da taşıma ve satış sertifikası verilmektedir. Bu sertifikanın süresi bir hafta ile sınırlıdır. Bazen istisna da olsa, piyasada satılan mühürsüz taşıma ve satış sertifikası olmayan kaçak fidanlar satılmaktadır. Böyle fidanlar, eğer bulaşıcı hastalık ve zararlı ihtiva ediyor ise, yetiştiricilik yapacağımız bölgeye bunu taşımış oluruz. Bu nedenle piyasadan mühürsüz, zirai karantina taşıma ve satış sertifikası olmayan fidanlar satın alınmamalıdır. Modern ve kârlı bir meyve yetiştiriciliğinin temelini uygun ve kaliteli fidan seçimi oluşturmaktadır. Fidan seçiminden dikim tekniğine kadar gösterilecek titizlik karlı bir yetiştiricilik için şarttır. Yetiştirici; her şeyden önce bahçesinde yetiştirmeyi düşündüğü türün anaç ve kalem özelliklerini bilmesi gerekir. Kısacası fidanın kimliğini tanımalıdır. Bunun için de sertifikalı fidanlar tercih edilmelidir” dedi.
Erzincan Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğü Uzmanları da dikkat edilecek hususları çiftçilere bildirmeye devam ediyorlar. Uzmanlar fidan seçiminde dikkat edilecek hususları şu şekilde sıraladılar;
- Seçilecek fidanın sertifikalı olup olmadığına dikkat edilmeli, bu yüzden mutlaka üzerinde etiket olan fidanlar tercih edilmelidir.
- Kökleri açıkta kalmış, kazık kökleri yaralanmış, fidanlar alınmamalıdır.
- Saçak köklerin iyi gelişmiş olmasına dikkat edilmelidir.
- Gözleri uyanmaya başlamış, fidanlar alınmamalıdır.
- Aşırı ince ve aşırı kalın gövdeli fidanların toprakta tutumu güç olacağından, bu tür fidanlar tercih edilmemelidir.
- Fidan alınırken aşı yerine çok dikkat etmek gerekir. Mutlaka anaç ile kalemin kaynaşma yerini görmemiz ve aşılı olduğuna ikna olmamız gerekir.
- Alacağımız fidanın kökünde ur, gövdesinde kabuklu bit ve benzeri hastalık ve zararlılar olmamalıdır.
Fidan aldıktan sonra ise dikim esnasında dikkat edilmesi gereken hususlar var. Toprak fidan dikiminden önceki sonbaharda derince işlenmelidir. Toprağın drenaj ve tesviye işlemleri yapılmalıdır. Meyilli alanlarda kurulacak meyveliklerde teraslama işlemi gereklidir. Kare, dikdörtgen, üçgen ve satranç dikim şekillerinden biri tercih edilerek çukur yerlerinin işaretlemesi yapılır. Dikim aralık ve mesafesi meyve çeşidine ve kullanılan anaca göre değişmektedir. Klasik anaçlı elmalarda 6 x 6, yarı bodur elmalarda 4 x 4 m mesafelerle, kirazda 6 x 6 m, ayvada 4 x 5 m, şeftalide 5 x 5 m vb. mesafelerle dikilebilir. Meyve fidanları iklim şartlarına bağlı olarak Ekim-Mart ayları arasında dikilir. Toprağın donlu olamamasına dikkate edilmelidir. Mümkünse fidanlar dikim tahtası kullanılarak dikilmelidir. Fidan çukurları açılırken 50-60 cm derinlik ve genişlik açılmalıdır. Çukur açılırken alt toprak bir tarafa, üst toprak bir tarafa yığılmalıdır. Fidanlar dikimden önce budanmalıdır. Bu budama ile söküm esnasında ezilen, kopan, yaralanan kökler sağlam yere kadar kesilir. Birbiri üzerine gelen kökler ayıklanır. Kök gövde dengesini kurmak için taç kısmında da budama yapılır. Mümkün olduğu kadar dikimde bir yaşlı fidanlar kullanılmalıdır. Bir yaşındaki fidanların hem tutması kolay olur, hem de daha iyi şekil verilebilir. Budaması yağılan fidan dikim tahtası da kullanılarak çukura yerleştirilir. Aşı yeri kesinlikle toprak üzerinde olmalı ve aşı yeri soğuk olan yerlerde güneye bakmalıdır. Fidan çukurunun dibine üst toprak, iyi yanmış hayvan gübresi ve 150 g kadar DAP veya TSP gübresi karıştırılır. Sonra normal toprak konulup bunun üzerine fidan oturtulur. Fidanın gübreli toprağa direk temas etmemesine özen gösterilmelidir. Aksi taktirde gübreli toprak taze fidanı yakabilir. Bu işlemden sonra fidan iki ayak arasına alınarak toprak iyice sıkıştırılmalı ve can suyu verilmelidir. Dikim işlemi tamamlandıktan sonra çeşide göre fidanların 80-100 cm tepeleri kesilmeli ve fidanın rüzgardan yıkılıp yatmaması için yanına bir herek dikilmelidir.