İSTANBUL (AA) - SÜMEYYE DALKILINÇ - Türkiye'yi, Avrupa ve Orta Doğu pazarı için geçiş noktası olarak gören Asyalı yatırımcılar, son yıllarda birçok Türk şirketine yatırım yaptı. EY verilerine göre Çin'den Hindistan'a, Japonya'dan Malezya'ya kadar birçok Asyalı yatırımcı, 2016 yılında 15 Türk şirketine ortak oldu ya da satın aldı.

AA muhabirinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerinden derlediği bilgilere göre 2016 yılında Türkiye'ye yapılan uluslararası doğrudan yatırım tutarı 6 milyar 714 milyon dolar olurken, bunun 2 milyar 6 milyon doları Asya Bölgesi'nden geldi.

Aynı dönemde Asyalı birçok firma, Avrupa ve Orta Doğu pazarına kapı aralamak için Türk şirketleriyle masaya oturdu.

EY verilerine göre, 2016 yılında 15 Asyalı şirket, Türk şirketlerinin ya tamamını satın aldı ya da değişik oranlarda ortak oldu.

Bu dönemdeki satın almalar inşaattan sağlığa, bilişimden eğlenceye kadar birçok sektörde farklılık gösterirken, işlem değeri açıklananlar arasında en büyüğü Güney Koreli CJ CGV tarafından Nisan 2016'da yüzde 100'ü 689,2 milyon dolara satın alınan Mars Entertainment Group olarak kayıtlara geçti.

- "Türkiye, başta Çin olmak üzere Uzak Doğulu firmaların hedefinde"

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye Asya-Pasifik İş Konseyleri Koordinatör Başkanı Murat Kolbaşı, Uzak Doğulu yatırımcıların Türk şirketlerine olan ilgisi konusunda AA muhabirine yaptığı açıklamada, hem Dışişleri Bakanlığı'nda hem de Ekonomi Bakanlığı'nda çalışmalar olduğunu belirterek, "Özellikle Ekonomi Bakanlığımızın Çin Eylem Planı çerçevesinde Çin'e doğru olumlu bir motivasyon var." dedi.

Çin ile Türkiye arasında cumhurbaşkanı ve başbakan düzeyindeki ilişkilerde eskine göre artış olduğunu anımsatan Kolbaşı, eski İpek Yolu'na bakıldığı zaman Türkiye'nin bir geçiş noktası olduğunu ve lojistik anlamında önem taşıdığını dile getirdi.

Kolbaşı, hem liman işletmelerinde, hem de lojistikteki avantajından dolayı Türkiye'nin başta Çin olmak üzere Uzak Doğulu firmaların hedefinde olduğunu ifade etti.

"Türkiye'de üretim AB'ye vergisiz satış sağlıyor." diyen Kolbaşı, Çin menşeli ürünlerde gümrük vergileri yükseldiği için buradaki firmaların Türkiye'ye gelip üretim yapmaya pozitif baktıklarına işaret ederek, "Çünkü Türkiye'nin iç pazar dinamiği, üretimlerinin maliyetlerini kaldıracak kadar büyük. Tabii bu bazı sektörlerde değişiyor." ifadelerini kullandı.

Kolbaşı, DEİK bünyesindeki 19 ülkenin koordinatör başkanı olduğunu anımsatarak, sözlerine şöyle devam etti:

"Çin özelinde söylediklerim, 19 ülke için de geçerli. Bu 19 ülke, dünya ticaretinin neredeyse yüzde 50'sini elinde bulunduruyor. Ama Türkiye ile olan ilişkiler ve Batı'ya bakıldığında, Türkiye ile bu 19 ülkenin ilişkileri daha gerilerde. Yani burada bir büyüme potansiyeli var. Dolayısıyla her iki taraf da birbirini keşfediyor diyebiliriz.

Yapılan bir araştırmaya göre, özellikle Çin bazlı konuşuyorum ama diğer ülkeler de buna dahil, iki ülke iş adamları birbirlerini tanımıyor. Biz daha çok AB'ye yakın duruyoruz. İhracatçımız da oraya daha fazla odaklanıyor. Halbuki Avrupa'da 35 tane 1 milyonun üzerinde nüfusu olan şehir varken, sadece Çin'de 120 tane nüfusu 1 milyonun üzerinde olan şehir var. Tüketici ekonomisine doğru odaklanıldığı zaman, orada aslında daha büyük bir ivme söz konusu."

Murat Kolbaşı, Uzak Doğulu şirketlerin Türk şirketlerini satın almasında, Türk varlıklarının fiyatlarındaki indirimin etkili olup olmadığına yönelik, şunları kaydetti:

"Bence stratejik bakan firmalar için fiyatın önemi var ama çok yok. Çünkü stratejik bakıldığında Türkiye 80 milyonluk bir ülke. Belli bir potansiyeli var. Dolardaki erozyon kasımdan beri var. Dolar bazında Türk şirketlerinde yüzde 25'lik bir erozyon oldu. Ama 2016'nın başından beri baktığınız zaman o dönemlerde o kadar büyük bir erozyon yok. Bence fiyat burada birinci öncelik taşımıyor."

-"Yatırımların artmasının sebeplerinin başında Türkiye'nin coğrafi konumu geliyor"

EY Türkiye Kurumsal Finansman Bölümü Başkanı Müşfik Cantekinler ise Asya'dan Türkiye'ye yatırımların son dönemde artmasının sebeplerinin başında Türkiye'nin coğrafi konumunun geldiğini söyledi.

Bu anlamda Asyalı yatırımcıların Türkiye'yi, Avrupa ve Orta Doğu'ya önemli bir geçiş noktası olarak gördüğünü vurgulayan Cantekinler, "Türk şirketlerinin hem Orta Doğu'da hem de Avrupa'da müşteri bazına sahip olmaları ve aynı zamanda ucuz iş gücüne sahip olması özellikle Asyalı otomotiv şirketlerini cezbeden önemli etkenler olarak ön plana çıkıyor." dedi.

Cantekinler, son yıllardaki yatırımlara bakıldığında sadece otomotivde değil, yiyecek-içecek, bilişim ve sağlık sektörlerinde de yatırımlar gördüklerine işaret ederek, sözlerine şöyle devam etti:

"CJ CGV'nin (Güney Kore) Mars Entertainment'a geçtiğimiz sene yaptığı yatırımın yıln en büyük işlemi olması dikkat çekiyor. Asyalı yatırımcıları diğer ülkelerle kıyasladığımızda, daha uzun dönemli stratejik yatırımlar yaptıklarını söyleyebiliriz. Türkiye koşullarına ve şirket kültürüne uyum sağlama konusunda oldukça başarılı olabiliyorlar. Yatırımlarının performansı düşük olarak seyrettiğinde bekleme veya yeniden yapılandırma gibi opsiyonları kullanmayı, doğrudan ülkeden çıkış yapmaya tercih edebiliyorlar."

-Tablo

EY verilerine göre Asya-Pasifik bölgesindeki yatırımcıların 2016 yılı ve 2017'nin Ocak-Şubat döneminde Türkiye'de yaptığı satın almalar şöyle;

Hedef Şirket Sektör Satın Alan Şirket Ülke Hisse Oranı (Yüzde) Açıklanma Tarihi İşlem Değeri (Milyon dolar) İşlem Yapısı






Boyracı İnşaat İnşaat Evershine Hong Kong 30,00 Aralık 2016 5,8 Satın Alma Kurt & Kurt Sağlık Hitachi Kokusai Electric Japonya 75,00 Aralık 2016 Açıklanmadı Satın Alma Mas-Deha Hizmetler Canon Japonya 100,00 Aralık 2016 Açıklanmadı Satın Alma Netaş Telekomünikasyon Telekomünikasyon ZTE Çin 48,04 Aralık 2016 101,3 Satın Alma Bizim Mutfak (Örgen Gıda) Yiyecek ve İçecek Ajinomoto Japonya 100,00 Kasım 2016 66,6 Satın Alma Inventram Bilişim Mitsui & Co Japonya 30,00 Kasım 2016 Açıklanmadı Satın Alma İstanbul PPP Sağlık Yatırım Sağlık Sojitz Hospital PPP Investment Japonya 30,00 Ekim 2016 Açıklanmadı Satın Alma Polisan Boya Kimya Kansai Paint Japonya 50,00 Ekim 2016 113,5 Satın Alma Acıbadem Sağık ve Hayat Sigorta Finansal Hizmetler Khazanah Nasional Berhad Malezya 10,00 Eylül 2016 Açıklanmadı Satın Alma Rito Tohumculuk - Tohum Islah İşkolu Yiyecek ve İçecek Takii Seed Japonya 100,00 Ağustos 2016 Açıklanmadı Satın Alma BCS Technology Bilişim Hitachi Kokusai Electric Japonya Açıklanmadı Temmuz 2016 Açıklanmadı Satın Alma Bome Sanayi Sağlık Trivitron Healthcare Hindistan 60,00 Temmuz 2016 6 Satın Alma HMF Asansör İmalat Hyundai Elevator Güney Kore 51,00 Haziran 2016 Açıklanmadı Satın Alma LinkPlus Bilişim Redington Hindistan 10,00 Mayıs 2016 1,2 Satın Alma Mars Entertainment Group Eğlence CJ CGV Güney Kore 100,00 Nisan 2016 689,2 Satın Alma