ANKARA (AA) - Türkiye'de, son 15 yıllık dönemde engelli vatandaşların yaşama tutunması, kimseye muhtaç olmadan insana yaraşır bir şekilde hayatlarını devam ettirebilmesi için birçok alanda yeni destek mekanizmaları hayata geçirildi.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı öncülüğünde yürütülen çalışmalarla on binlerce engelliye evde ve kuruluşlarda bakımdan sosyal hayata adaptasyona, istihdam ve ücretsiz ulaşım olanaklarına kadar birçok konuda destek sağlanıyor.
AA muhabirinin Bakanlığın güncel verilerinden derlediği bilgilere göre, bakıma ihtiyacı olan engellilerin evde bakımına destek için ağır engelli raporu olan ve en az yüzde 50 engel oranı bulunan kişilere verilen "evde bakım" yardımından mayıs ayı itibarıyla 494 bin 805 engelli vatandaş yararlanıyor.
Bakanlık bu destek kapsamında hali hazırda engellilere aylık 960 lira tutarında ödeme gerçekleştiriyor.
Bakım merkezlerine engelli başına 2 bin 619 lira destekBakanlıkça 2002'de 21 Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi'nde bin 843 engelliye hizmet verilirken, Mayıs 2017 itibarıyla 95 yatılı bakım merkezinde 6 bin 763 engellinin bakımı gerçekleştiriliyor. Ayrıca 6 gündüzlü merkezde de toplam 404 kişiye gündüzlü bakım hizmeti sunuluyor.
Türkiye genelinde Bakanlık denetimindeki 174 Özel Bakım Merkezinde ise 12 bin 554 engelli yatılı bakım hizmetinden yararlanırken, bakım merkezlerine her engelli için devlet tarafından 2 bin 619 lira destek ödemesi yapılıyor.
Bakanlığın verilerine göre, 2002'de 2 bin 647 engelli kurum bakımı için sıra beklerken şu anda bakım için sıra bekleyen engelli bulunmuyor.
"Umut Evleri" ile hayata tutundularEngelli ailelerinin en büyük taleplerinden biri olan kısa süreli bakım ihtiyaçlarını gidermek üzere Bakanlığa bağlı resmi bakım merkezlerinde yıl içinde 30 güne kadar ücretsiz olarak "geçici ve misafir bakım hizmeti" de sağlanırken, hali hazırda 310 engelli bu hizmetten faydalanıyor.
Türkiye'de ilk defa ailesinin yanında bakımı mümkün olmayan engellilerin izole bakım evleri yerine mahallelerinde, komşuları ile toplumdan kopmadan yaşamlarını sürdürebilmesi amacıyla 2008'de pilot proje olarak, "Umut Evleri" sistemi başlatıldı. Verilere göre, Mayıs 2017 itibarıyla 136 Umut Evi'nde 750 engelliye hizmet sunuluyor.
Bu çalışmanın akabinde engelli çocuğu bulunan ailelerin "Birlikte yaşlanmak istiyoruz" çığlığına da kulak vererek Umut Evleri Yönergesi'ni yayımlayan Bakanlık, engelli ailelerinin çocuklarıyla birlikte bu evlerde kalabilmesinin, isteyenlerin de gerekli standartları sağlayarak evlerini Umut Evi'ne dönüştürebilmesinin önünü açtı.
Evde bakıma destekEvde Bakıma Destek Hizmeti'nin 2010'da başlatılmasıyla evinde ailesi tarafından bakılan ancak evde bakım ücreti veya kurumsal bakım hizmetinden yararlanamayan bakıma muhtaç engellilere yönelik, bakım personellerince hizmet sunulmaya başlandı.
Bu kapsamda 73 engelli birey için evde bakıma destek hizmeti veriliyor.
Binlerce engelliye istihdam imkanıEngellilere yönelik son yıllarda yapılan en önemli düzenlemelerden biri de engelli istihdamını arttırmaya yönelik atılan adımlar oldu.
Bakanlıkça 2014'te yapılan mevzuat değişikliğiyle özel sektörde engelli istihdamının arttırılmasının teşvik edilmesi için, yükümlü olmadığı halde engelli çalıştıran işverenler ve kota fazlası engelli çalıştıran işverenler için sigorta primi destek miktarının yüzde 50'den yüzde 100'e çıkarılması sağlandı.
Bakanlığın verilerine göre, 2016 sonu itibarıyla kamu kurumlarında 10 bin 822 engelli işçi istihdam edildi. Hali hazırda kamuda engelli çalıştırmakla yükümlü olan kurumlarda sadece 387 kota açığı bulunuyor.
Özel sektörde ise 2016 sonu itibarıyla 92 bin 413 engelli çalışırken, bu alanda engelli birey çalıştırmakla yükümlü olan kurumlarda ise kota açığı 20 bin 336 olarak belirlendi.
5 bin "Gören Göz" cihazı dağıtıldıBakanlıkça işitme engelli vatandaşların soru ve sorunlarına yanıt verilebilmesi için "(0 312) 284 38 38" numaralı telefon hattı hayata geçirildi.
Ayrıca Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı işbirliğiyle 26 pilot ilde görme engellilere 2016 yılı sonu itibarıyla navigasyon özellikli 5 bin "Gören Göz" cihazının dağıtımı yapıldı. İki bakanlığın projenin devamına yönelik çalışmaları sürdürdüğü öğrenildi.
Ücretsiz seyahatEngellilerin ulaşım problemlerinin çözülmesi amacıyla da 2014'te engelli, yaşlı vatandaşlar ile refakatçileri için "ücretsiz seyahat" uygulaması Türkiye geneline yaygınlaştırıldı.
Ayrıca engelli ve ağır engelli bireylerin refakatçilerine şehirlerarası demiryolları ve denizyolları hizmetlerinden ücretsiz, yaşlı vatandaşlara ise yüzde 50 indirimli yararlanma hakkı getirildi. Bakanlık, bu uygulama kapsamında özel şahıs ya da şirketlere ait şehiriçi toplu taşıma hizmeti veren ulaşım araçları ile özel deniz ulaşımı araçları işletmecilerine gelir desteği sağlıyor.
Hali hazırda engelli kimlik kartına sahip 571 bin 895 vatandaş ile refakatçileri bu haktan faydalanabiliyor.
