Vatan topraklarının düşmanlar tarafından kuşatılması sırasında direniş gösteren aziz Türk Milletinin oluşturduğu irade ile kurulan Gazi Meclis’in açılışının 100’üncü yıl dönümü, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’nca ülke genelinde düzenlenen programlarla kutlanıyor. Yüz yıllık tarihi dönemi, kucaklayıcı bir tutumla aktarmak için yola çıkan TBMM Başkanlığı bu kapsamda 2020 yılının ilk etkinliğini, Trakya Üniversitesi’nin ev sahipliğinde Edirne’de gerçekleştirdi.

Trakya Üniversitesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışının 100’üncü yıl dönümü şerefine düzenlenen uluslararası bir sempozyuma ev sahipliği yaptı. TBMM Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şentop’un himayelerinde Kültür ve Turizm Bakanlığı, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı ve Trakya Üniversitesi iş birliğiyle düzenlenen “Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Açılışının 100. Yılı: Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türkiye’de Demokrasi Uluslararası Sempozyumu” yurt içi ve yurt dışından çok sayıda akademisyenin katılımıyla Balkan Kongre Merkezi’nde gerçekleşti.

12-13 Mart tarihleri arasında Balkan Kongre Merkezi’nde 20 ayrı oturumun gerçekleştiği sempozyumun açılış törenine; Edirne Cumhuriyet Başsavcısı Fatih Karabacak, Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, Atatürk Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Dr. Andan Sofuoğlu, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Yüksel Özgen, Edirne Belediye Başkan Yardımcısı Yaver Tetik, İl Kültür ve Turizm Müdürü Kemal Soytürk, Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Osman Nuri Hatipoğlu, Prof. Dr. Murat Yurtcan ve Prof. Ahmet Hamdi Zafer, Trakya Üniversitesi Genel Sekreteri Prof. Dr. Cevdet Kılıç, Trakya Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Doç. Dr. Nurten Çetin ile yurt içi ve yurt dışından çok sayıda akademisyen katıldı.

Saygı duruşu ve İstiklal Marşı ile başlayan açılış töreni öncesi, Trakya Üniversitesi Balkan Gençlik Senfoni Orkestrası muhteşem bir konser verdi. Dr. Öğr. Üyesi Selacan Dökmeci şefliğinde; aralarında Türk Marşı, Trakya Marşı, İzmir Marşı gibi eserlerin yer aldığı parçaları seslendiren orkestra, açılış törenine katılan konuklardan büyük alkış aldı. Programda, Trakya Üniversitesi tanıtım filminin izlenmesinin ardından sempozyumun açılış konuşmalarına geçildi.

“Türk milli mücadelesi birçok kişiye göre düşsel bir ütopyaydı”

Açılış töreninin ilk konuşmasını, Trakya Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü ve Kütüphane Dokümantasyon Daire Başkanı Doç. Dr. Nurten Çetin yaptı. Türk milli mücadelesinin, Mustafa Kemal Paşa önderliğinde, 19 Mayıs 1919’da başladığını ve “Hâkimiyet kayıtsız şartsız milletindir” ideali olarak formüle edilen bu girişimin birçok çevre tarafından gerçekleşmesi güç, düşsel bir ütopya olarak değerlendirildiğini belirten Çetin, Türk halkının tüm varlığını ortaya koymasıyla Türk Devleti’nin temellerinin atıldığını kaydetti. Kısıtlı imkânlar dâhilinde ve güç şartlar altında Millet Meclisi’nin 23 Nisan 1920 tarihinde dualarla açıldığını belirten Çetin, açıklamasında özetle şu ifadelere yer verdi: “Meclis açıldığında ülkemiz topraklarının büyük bir bölümü işgal altındaydı. Meclis hükumeti yeni bir ordu kurarken bu orduyu ayakta tutacak ve halka moral verecek güçleri harekete geçirme çabasındaydı. Meclis, kendisini Türk milletinin tek temsilcisi sayarak üzerinde oluşacak hiçbir kuvveti kabul etmedi. Halkın menfaati ve vatanın çıkarı, tek kaygısı oldu. Milletvekilleri, aralarındaki görüş ayrılıklarını bir kenara bırakarak vatanın kurtuluşu için tek yürek oldu.”

Atatürk Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Dr. Adnan Sofuoğlu ise merkez olarak TBMM’nin kuruluşunun 100’üncü yıl dolayısıyla demokrasi, milli irade, milli egemenlik konularını kapsayan bir sempozyum düzenleme kararı verdiklerini belirtti. Bu çerçevede Edirne’de “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Demokrasi” başlığı ile Osmanlı’dan günümüze, Türkiye’deki demokrasinin gelişiminin bilançosunu ortaya koymayı amaçladıklarını söyleyen Sofuoğlu, Edirne’nin böyle bir sempozyuma ev sahipliği yapmasının da çok anlamlı olduğunu söyledi.

Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu da Edirne’nin tarih boyunca ne kadar müstesna bir yere ve öneme sahip olduğunu belirttiği konuşmasında, Milli Mücadele’nin tohumlarının, Trakya-Paşaeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kurulmasıyla bu topraklarda atıldığını, ardından Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün emriyle Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk cemiyetlerinin birleştirildiğini ve buna Edirne’de başlatılan mücadele hareketlerinin vesile olduğunu söyledi. Bu bilgi ışığında toplantının Edirne’de gerçekleştirilmesinin özel bir anlama sahip olduğunu ifade eden Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, Büyük Millet Meclisi’nin açılışının büyük acılar içerisinde, ülkenin hemen her yeri işgal altındayken, çok zorlu günlerin yaşandığı bir dönemde gerçekleştiğine dikkat çekti. Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, “Evladım sen anasız babasız da büyürsün ama vatansız büyüyemezsin.” deyip silahını alıp düşmanın üzerine giden Nene Hatun’un, “Hangi çılgın bana zincir vuracakmış şaşarım!” diyen Mehmet Akif Ersoy’un nakşettiği, esareti kabul etmeyen bir milletin mücadelesini, Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve mebusların kurduğu mecliste gördüklerini belirtti. Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu sözlerini şöyle tamamladı: “Hemşehrimiz, bu toprakların evladı TBMM Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şentop Hocamızın himayelerinde hayata geçirdiğimiz bu sempozyumun hayırlı olmasını diliyor, sempozyumun gerçekleştirilmesinde yoğun emek harcayan başta Trakya Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü ve Kütüphane Dokümantasyon Daire Başkanımız Doç. Dr. Nurten Çetin olmak üzere tüm çalışma arkadaşlarımıza teşekkür ediyorum.”

Açılış konuşmalarının ardından Trakya Üniversitesi Kütüphane Dokümantasyon Daire Başkanlığı tarafından düzenlenen “İstiklal Marşımızın Kabulünün 99’uncu Yılında Mehmet Akif Ersoy” isimli serginin açılışı gerçekleşti.

İki gün boyunca dört ayrı salonda gerçekleşen oturumlarda yurt içi ve yurt dışından gelen bilim insanları ve araştırmacılar, TBMM’nin açılış süreci öncesini ve sonrasını geniş bir perspektifte bilimsel olarak değerlendirdi.