Gecikmiş Dil ve Konuşma Bozukluğu nedir ?

Tanım: Gecikmiş dil ve konuşma bozukluğu çocuğun dil ve konuşma gelişiminin yaşından beklenenden geride veya  çok daha yavaş olma durumudur.

Nedeni : Çocukların dil ve konuşma becerileri farklı sebeplerden dolayı yaşının gerisinde olabilir.

Bunlar arasında

-zihinsel yetersizlikler, işitme problemleri, psikososyal yetersizlikler, gelişimsel bozukluklar

-yarık damak dudak veya konuşma organlarında oluşan diğer problemler

-uzun süreli hastalıklar,

-çocuğun bulunduğu ortam dil konuşma gelişimini desteklemiyorsa

-iki dil konuşulan aile ortamı,

-baskıcı aile tutumları, düşük sosyoekonomik düzey gibi çevresel faktörlerde dil ve konuşma gelişimini geciktirebilir.

·        nasıl anlaşılır nasıl fark edebilirim. ?

·        Tabiki her çocuk kendine özgü bir hızla gelişir ve gelişimi de sadece sözcük sayısıyla ölçemeyiz, kullanılan sözcükler, sözcük türleri ve doğru bağlamda kullanmak da önemli. Fakat bu noktada basit ve ölçülebilir bilgiler ailelerin bilgilenmesi ve gerekiyorsa bir dkt ye başvurmaları için zaman kaybetmelerinin önüne geçebilir.

·        Belirli yaşlarda beklediğimiz ortalama sözcük kullanım sayıları vardır.

·        12 aylık bir çocuktan ortalama 5 sözcük kullanımı bekliyoruz,

·        18 aylık ortalama 50 sözcük min 10

·        24 aylık minimum 200 sözcük 2 kelimeli cümleler

·        36 aylık minimum 1000 sözcük ve 3 kelimeli cümleler

·        Min : dönüm noktası yani çocuk yüzde doksanın bu yaşta kullandığı kelime sayısı

Eğer çocuğunuz belirtilen yaşlardaki minimum kelime sayısında değilse veya kendini yalnızca jest mimik kullanarak ifade ediyorsa anlıyor ama konuşamıyorsa bu gibi yakınmalarınız varsa Dil, konuşma ve iletişim problemi yaşayan veya risk altında bulunan bireylerin vakit kaybetmeden Dil ve Konuşma Terapistine başvurmasını öneriyoruz.

Tedavi ve terapi ?

Değerlendirme dil gelişim stratejileri ve süreç

Artikülasyon Bozukluğu

Tanım :Artikülasyon bozukluğunu aslında basitçe halk arasında pelteklik olarak da adlandırılan durumdur.

Şimdi bizler konuşurken Dudak, dil, dişler, çene ve damağı doğru ve uyum içinde kullanılarak kelimelerimizi  üretiyoruz. bu sistemin doğru kullanılmaması sonucu ortaya çıkan hatalı konuşma, sesleri değiştirme ya da ses üretmedeki hataları ifade etmek için de artikülasyon bozukluğu terimini kullanıyoruz. Çocukların bazı yaşlarda belirli sesleri hatalı kullanması normal bir durumdur. Ancak sesin edinim yaşını tamamlamış olan bir çocuk, edinmesi gereken bir sesi, hala hatalı bir şekilde üretiyorsa, bir artikülasyon bozukluğu yaşıyor olabilir. Örnek olarak “r” harfi yerine “y” denilmesi ya da “k” harfi yerine “t” denilmesi, kapı yerine tapı, arı yerine alı gibi hatalı üretimler artikülâsyon bozuklukları arasında en sık karşılaşılan bozukluklarıdır. Artikülasyon bozuklukları, bir başkasıyla iletişim kurarken çocuğun konuşmasının anlaşılabilirliğini etkiler. Bu durumda testler ile hatalı ses/sesler belirlenmekte ve oral-motor açıdan değerlendirildikten sonra bir terapi planı hazırlanmaktadır.

Bu konuda ne zaman bir dil ve konuşma terapistine başvurmalıyız ?

Sayfamda paylaştığım bir tablo var, kızlarda ve erkeklerde ünsüzlerin edinim yaşları. Aileler o tablodan çocukların ses kullanımlarını kontrol edebilirker ama kabaca bahsetmek gerekirse hatalı üretimle en sık kaşılaştığımız sesler r sesi oluyor bu sesşn üretimi için 5 yaş 6 aya kadar çocuğa zaman veriyoruz k sesi içinde 4 yaşına kadar zaman tanıyruz

Konuşmanın anlaşılırğını sadece aileler tarafında değil yabancılar tarafından ölçüyoruz 4-5 yaşında artık yüz de yüz anlışılır bir konuşma üretimi bekliyoruz

Aksi taktirde okuyl yaşantısını bireyin ve ailenin sosyal ilişkilerini etkilememesi için erken dönemde bir dkt değerlendirilmesi ve gerekli görülürse terapiye alınmayı öneriyoruz.

Kekemelik Nedir

Kekemelik ne değildir öncelikle bunu konuşalım çünkü halk arasında bilinen bir çok yanlış bilgi var. Öncelikle kekemelik bir hastalık değildir, kişinin zeka düzeyi ile bir ilişkisi yoktur. Sanıldığının aksine korku endişe kekemeliğe sebep olmaz fakat travmalar genlerimizde olan kekemeliği ortaya çıkarabilir. Kekemelik taklit veya özenti yoluyla öğrenilen bir şey değildir. Bir davranış bozukluğu, dikkatsizlik veya nefes problemi değildir. 14 günde son bulmaz bu tarz merkrzlerden uzak durmasını öneriyorum. Sakız çiğneyerek sesli kitap okuyarak susarak geçmez. Kekemliğin bir ilacı ameliyatı vs yoktur. Kekemelik terapisi sadece dkt ler tarafından yapılır.

Kekemlik insnın iç yapısını özgüvenini hayata bakış açısını kendisine saygısını ve diğer insanlarla etkileşimini etkileyen çok önemli bir olaydır.

Kekemelik ne zaman ortaya çıkar ?

Eğer yetişkinlikte ortaya çıkarsa bu nörojeniktir gelişimsel değildir. Oranlara baktığımızda 2-6 yaş arasında çocukların dil gelişiminde çok hızlı bir ilerleme olmaktadır. Her 100 çocuktan dördünde erken dönem kekemelik belirtisi görülebilir. Bu dört çocuktan da 3ü bu sorunu kendiliğinden doğal iyileşme ile aştığı görülür. Ama her 100 çocuktan birinde bu sorun kalıcı olur

Peki nedir kekemelik ?

Kekemelik bir akış bozukluğudur. Genel bir tanım olarak konuşmanın doğal akışının ve ritminin blok, tekrar, uzatmalar veya ikincil davranışlar ile (göz kırpma, ayak vurma vb.) ile kesintiye uğraması olarak da tanımlanır. Günümüzde kekemeliğin nedenlerine dair ileri sürülmüş pek çok farklı kuram vardır. Ancak bunların hiçbiri kesin ve net bir şekilde kekemeliğin nedenini ortaya koyamamıştır. Son zamanlarda yapılan çalışmalar kekemeliğin nöro-fizyolojik boyutlarıyla ilgili önemli ipuçları vermektedir. Ancak buna karşın kekemeliğin nedeni halen kesin olarak ortaya konulamamıştır. Kekemelik uygun tedaviler ile kontrol altına alınabilir. Kekemelik terapi programı çocuklar ve yetişkinler için olmak üzere iki grupta yapılmaktadır.

Kekemelik terapisinde kullanılan bir çok farklı model var bunlar yapılan değerlendirmeler sonrası kişiye özel olarak terapist tarafından karar verilerek uygulanırlar.

Kekemelikte risk faktörlerini şöyle sıralayabilirim nedenleri hala araştırılıyor ve hala kesin bir cevap yok ama

Cinsiyet erkek

Genetik ailede kekemelik öyküsünün olması

6 aydan daha fazla devam ediyor olması

Ek bir dil ve konuşma boz olması

Mizaç olarak mükemmelliyetçi bir yapıda olması kaygılı ve çok hassas bir mizaca sahip olması bu gibi durumlar kekemelikte risk faktörü olarak görüğümüz durumlardır.

Ailerere şunu söyleyebilirim.

Genellikle çocuklukta başlar. 3,5 yaşından önce. Erken dönem kekemeliğin zaman içerisinde çocuk tarafından kendiliğinden kontrol altına alınabildiği gözlenmiş ve bu tip konuşma sorunu olan çocuklardan %75’inin 5-6 yaş civarında kekemelikten kurtuldukları ortaya konmuştur.

Kekemeliğin nedeni ebeveynler kadar araştırmacıların da merak ettikleri ve hala kesin bir cevap bulamadıkları bir sorudur. Günümüzde kekemeliğin nedenlerine dair ileri sürülmüş pek çok farklı kuram vardır. Bunların hiçbiri kesin ve net bir şekilde kekemeliğin nedenini ortaya koyamamıştır. Kekemelik herhangi bir fiziksel yetersizlikten kaynaklanmaz. Sanılanın aksine, herhangi bir kaza, korku, şok gibi duygusal problemlerden dolayı da ortaya çıkmaz. Psikolojik faktörler, kekemeliğe yatkınlığı olan (ailesinde de kekemelik hikayesi olan) kişilerde tetikleyici bir rol oynayabilir. Ancak doğrudan doğruya kekemeliğin sebebi değildir. kekemeliğin nedeninin psikolojik olmadığı bilimsel olarak kabul edilen bir gerçektir. Yani hiçbir çocuk, korktu ya da üzüldüğü için kekeme olmaz. Bu gibi duygusal durumlar, eğer çocukta genetik bir yatkınlık söz konusu ise (birincil derecede akrabalarında kekemelik öyküsü varsa) tetikleyici bir rol oynayabilir. Günümüzde kekemeliğin nedenine ilişkin pek çok farklı görüş olmakla beraber, henüz tam olarak neyin kekemeliğe yol açtığı bilimsel olarak ortaya konulamamıştır. Farklı kişilerde farklı nedenleri olabilir ya da birkaç neden bir araya geldiğinde ortaya çıkabilir. Kekemeliğin nedenleri ile kekemeliğin sürmesi ya da kötüleşmesinin nedenleri farklı olabilir.

Norojenik kekemelik beyin hasarı sonrasında

Afazi nedir ?

Afazi, beyinde dil açısından baskın ve önemli bölgeleri yaygın biçimde etkileyen bir beyin hasarı (inme, travma vb.) sonucunda dil sembollerini formüle etme ve yorumlama sürecindeki bir kayıp ya da hasarın olması şeklinde tanımlanan nörojenik temelli edinilmiş bir dil bozukluğudur. Afazide, dille ilgili dört ana alanda bozulmalar gözlenebilir. Bunlar: İfade edici dil, alıcı dil, yazma ve okumadır. Afazili bireyin tedavisinde erken müdahale bireyin yaşam kalitesini artırmak için son derece önemlidir. Afazi hastaları için terapiler hastanın kendisi ve ailesine göre özel olarak planlanmaktadır. Terapilerde, bireyin kendine güven duygusunu artırmak; çevresiyle mümkün olan en üst derecede iletişimde bulunma potansiyelini ortaya çıkarmak amaçlanır. Bu süreçte hastanın motivasyonu terapiye katılımı isteği çok önemlidir. Orta ve ileri yaşlarda genellikle görülür.

Terapi süreci

Özellikle ilk 6-12 ay hızlı bir gelişim olacağı için bu süre içinde terapi desteği almak oldukça yararlıdır.

Zamanında ve yoğunlaştırılmış bir konuşma terapisinin becerilerini geri kazanılmasında etkili olduğu bilimsel olarak ispatlanmıştır.

Yapılan ayrıntılı değerlendirmeler sonrasında vakaların hasarlı dil alanlarına yönelik etkililriği kanıtlanmış bir terapi yaklaşımı seçerek bireye özgü bir terapi programı hazırlayıp uygular. Her bir bireyin afazi tipine ve yetersiz olduğu alana özgü hazırlanan terapiler kişinin işlevsel ihtiyaçlarına odaklanır.  Burda amaç kişinin dil becerilini mümkün olduğu kadar yeniden oluşturarak, dil sorunlarını telafi ederek, vakaya alternatif iletişim kurma yöntemlerini de öğreterek, mmevcut dil becerilini kullanması için de motive ederek afazili bireyin iletişim becerilini geliştirmektir.Terapilere ailelerin katılımı da afazi terapisnin gidişatını etkileyen önemli bir bileşendir.

 

Apraksi ve Dizartri Nedir ?

Konuşma Apraksisi bir kas problemi değildir. Apraksik olan çocukların kasları genellikle olması gereken güçtedir. Aprakside sorun beyinden gelen mesajın kaslara doğru olarak iletilmemesidir.

Apraksi çocuklarda konuşmaya başlama yaşını ve konuşma anlaşılırlığını ciddi oranda etkileyebilir.

Hastalarda farklı konuşma özellikleri veya belirtileri gözlenir. En belirgin özellik  kişinin sözcükleri oluşturan sesleri ve heceleri doğru dizine koyarak

Soru 6 ses bozuklukları

Ses bozuklukları, sesin üretiminde bireyin yaşına ve cinsiyetine uygun olmayan anormallikler ve/veya ses kalitesinin yokluğu, sesin perde, şiddet, rezonans ve/veya süre gibi özelliklerindeki anormal üretimlerdir.

Erzincan Dil ve Konuşma Bozuklukları Danışmanlık Merkezi: Karaağaç Mahallesi, Şehit Yüzbaşı Fatih Devrauvut Caddesi, Hakkı Mercan İş Merkezi, No:19, Kat: 3, Daire: 303, Merkez/Erzincan 0536 051 35 60