Hong Kong’da demokrasi yanlısı medya patronu Jimmy Lai’nin kurucusu olduğu muhalif Apple Daily gazetesi kapatılırken, Hong Kong genelinde binlerce kişi gazetenin son baskısını almak için bayilerin önünde uzun kuyruklar oluşturdu.
Çin’in Hong Kong Özel İdari Bölgesi’nde 17 Haziran’da 500 polis memuru ile genel merkezine baskın yapılan ve güvenlik soruşturması nedeniyle hesapları dondurulan muhalif Apple Daily gazetesi kapatıldı. Hong Kong genelinde binlerce kişi, 26 yılın ardından yayın hayatına veda eden gazetenin son baskını almak için bayilere akın etti. Sabahın erken saatlerinde Hong Kong’un dört bir yanında gazete bayilerinin önünde uzun kuyruklar oluşurken, sosyal medyada yer alan paylaşımlara göre yerel saatle 10.00’a kadar çok sayıda bayide gazete tükendi. Gazetenin son baskısında ilk sayfada yer alan haberin başlığı ise "Hong Konglulardan yağmur altında acı veda” oldu.
“26 yıllık muazzam sevgi ve destek için teşekkürler”
Yoğun talep beklentisiyle son baskı için 1 milyon kopya basan Apple Daily, normal baskı sayısının 10 katından fazla baskı yaptı. Gazetenin çevrimiçi versiyonunda da okuyuculara veda mesajı yayınlandı. Mesajda, "26 yıllık muazzam sevgi ve destek için tüm okuyuculara, abonelere, reklam müşterilerine ve Hong Konglulara teşekkür ederiz. Hoşça kal diyoruz, kendinize iyi bakın" ifadeleri yer aldı.
Genel merkezin önünde duygusal veda
Dün gece gazetenin kapatıldığının açıklanmasından birkaç saat sonra demokrasi yanlıları şiddetli yağmura rağmen Apple Daily’nin genel merkez binasının önünde toplandı. Gazeteye ve çalışanlarına destek için telefonlarının fenerlerini yakan destekçiler, "Devam et" ve "Vazgeçme" sloganları attı.
Apple Daily çalışanları da balkon ve pencerelere çıkarak, dışarıdaki kalabalığa teşekkür etti. Birkaç çalışan son baskıyı ücretsiz olarak sokaktaki destekçilere dağıtırken, bazı çalışanlar ise kapanışın ardından öfke ve hayal kırıklıklarını dile getirdi. Çalışanlardan 51 yaşındaki Dickson Ng, "(Bundan sonra) Hong Kong’da basın özgürlüğü yok, burada bir gelecek göremiyorum. Bugün kendimi çok hayal kırıklığına uğramış ve kızgın hissediyorum. Gazetenin neden faaliyetini durdurmak zorunda kaldığını anlamıyorum" dedi.
“Basın ve ifade özgürlüğüne ciddi bir darbe”
Gazetenin kapatılması, Pekin’in baskısı altında basın özgürlüğüne bir darbe olarak görülürken, dünya genelinde de tepkilere neden oldu. Kanada’da Dışişleri Bakanı Marc Garneau, Apple Daily’nin kapatılmasını Hong Kong’da basın ve ifade özgürlüğüne ciddi bir darbe olarak nitelendirdi. Tayvan da Apple Daily’nin kapatılmasıyla ilgili bir bildiri yayınlayarak, Hong Kong medyasının ulusal güvenlik yasasından kaynaklanan siyasi baskı nedeniyle faaliyet gösterememesini kınadığını belirtti.
Pekin yönetimi geri adım atmadı
Çin Dışişleri Bakanlığı, tepkilere rağmen demokrasi yanlısı kişi ve kurumlara yönelik operasyon kararlarının arkasında durmaya devam ediyor. Bakanlıktan yapılan açıklamada, hak ve özgürlüklerin ulusal güvenliği tehlikeye atamayacağı belirtilerek, "Hong Kong’da hukukun üstünlüğü ilkesine sahip olunduğunu vurgulamak istiyorum. Kanun karşısında herkes eşittir, hiç kimse veya hiçbir kuruluş hukukun üstünde değildir. Basın özgürlüğü de dahil olmak üzere tüm hak ve özgürlükler, ulusal güvenliğin temel çizgisini aşamaz” denildi.
Ne olmuştu?
Cezaevindeki demokrasi yanlısı medya patronu Jimmy Lai’nin kurucusu olduğu muhalif Apple Daily gazetesinin genel merkezine 17 Haziran’da yerel saatle 07.30 sıralarında 500 polisle baskın düzenlenmiş ve ofisin tüm giriş-çıkışları kapatılmıştı. Operasyonun gazetenin "ulusal güvenlik yasasını ihlal ettiği" gerekçesiyle düzenlendiği belirtilmişti. Bazı bilgisayarlara el konulmuş, yazı işleri müdürü ve diğer 4 yönetici ise evlerinde gözaltına alınmıştı. Apple Daily ile bağlantılı Apple Daily Limited, Apple Daily Printing Limited ve AD internet Limited’e ait 2.32 milyon doların da dondurulduğu kaydedilmişti. Baskının ardından muhalif Apple Daily gazetesinin cumartesi gününe kadar kapatılacağı açıklanmıştı.
Apple Daily gazetesinin sahibi Jimmy Lai, Hong Kong’un demokrasi yanlısı hareketinin en önde gelen destekçilerinden biri. Aralık ayında hapse giren medya patronu, mayıs ayında 1 Ekim 2019’da düzenlenen izinsiz gösterideki rolü nedeniyle 14 ay hapis cezasına çarptırılmıştı. Lai’nin toplam 20 ay hapiste kalacağı belirtilmişti.
Ulusal güvenlik yasasının geçtiğimiz yıl yürürlüğe girmesinden bu yana çok sayıda tanınmış aktivist gözaltına alınmış ve tutuklanmıştı.
