Erzincan’ın Kemaliye ilçesinde, dut önemli bir geçim kaynağı olarak öne çıkıyor. İlçede hemen hemen her yerde yetişen dut, hem kışlık ev ihtiyaçlarını karşılıyor hem de ekonomik katkı sağlıyor. Dut, yörede en çok pekmez ve pestil yapımında kullanılıyor ve kış aylarının vazgeçilmez çerezi olarak da tüketiliyor. Kemaliye’de aileler, imece usulü ile bir araya gelerek pekmez ve pestil üretiyor. Bu zahmetli iş, kolektif bir çalışmayla daha eğlenceli hale geliyor.
İlçenin Apçağa köyünde pestil yapımı için bir araya gelen kadınlar, erkeklerin dut silkeleme konusundaki yardımlarıyla işlerini kolaylaştırıyor. Dutların silkelenmesinin ardından pestil ve pekmez yapımı neredeyse tamamen kadınların eline kalıyor. Köyde kurdukları kazanlarda pekmez kaynatan kadınlardan Hatice Çalışkan, dutların nasıl işlendiğini şöyle anlattı:
"Önce dut ağacının altına serilen filelerin üstüne düşen dutları ayıkladıktan sonra kazanlarda kaynatıyoruz. Pestilin üretimi oldukça zahmetli. Kaynatılmış dut suyunun içine kenarda soğuttuğumuz şireye biraz un, nişasta katılıyor. Kazanda kaynatıyoruz. Sonra bu karışım bezlerin üzerine dökülüp güneş önünde bekletiliyor. Daha sonra bezlerden çekiliyor. Tamamen organik yapılıyor. Yüzyıllardır atadan toruna devam eden geleneksel yöntemle yapımımız sürmektedir. Pestil yapımında Duygu Aydınlık, ablalarım Kadriye Karaca, Hatice Çalışkan, kardeşim Fatma Aydınlık pestil yapımının her aşamasında yardımcı oluyorlar."
Hatice Çalışkan, ilçenin en önemli gelir kaynaklarından biri olan dut pestili ve pekmezinin bu yıl yüz güldürdüğünü belirtti. Kemaliye’de yılda tonlarca pestil üretiminin gerçekleştirildiğini söyleyen Çalışkan, geleneksel yöntemlerle yapılan bu üretimin hem ekonomik hem de kültürel değer taşıdığını vurguladı.