Maaşı ödenmeyen işçi hakları İş Hukuku kapsamında düzenlenmektedir. 4857 sayılı İş Kanunu işçinin yanı sıra işverenin de hak ve yükümlülüklerinin neler olduğunu açıklar.

Çalışma barışının sağlanması için İş Kanunu’na ihtiyaç duyulur. Taraflar bu kanun uyarınca haklarını koruyabileceği gibi yükümlülüklerinin neler olduğunu da anlar.

Maaşı ödenmeyen işçinin hakları vardır. İşçinin hukuki haklarını tam olarak bilmemesi iş yaşamında hak kaybı yaşamasına neden olacağından hukuki desteğin bu aşamada önemi daha iyi anlaşılır.

İşçi maaşı ödenmediğinde, eksik ödendiğinde, düzensiz ödeme yapılması söz konusu ise haklı bir sebebe dayanarak iş sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Bu durumda işçilik alacaklarını ve kıdem tazminatını derhal alabilir.

Bunun gerçekleşmesi ise kanunda ön görülen koşulların sağlanmış olduğu durumlarda geçerli olur. İşçi ücreti ödenmediğinde haklı nedenle istifa etme hakkını kullanabilir. 

İşçi Maaşı Ödenmediğinde Hangi Haklara Sahiptir?

İşçinin maaşı ödenmediği takdirde kullanabileceği haklarından biri işinden istifa etmeden iş görme yükümlülüğünü bırakmasıdır. Çalışmayı bırakan işçi istifa etmeden bunu yapabilir. İşçi bu fiili gerçekleştireceği zaman şartlara göre hareket etmek zorundadır.

İşçi işverene karşı dava açar ve bu süreçte de işe devam etme hakkını kullanabilir. İşçi haklı bir sebeple iş sözleşmesini sonlandırıp istifa edebilir ve işverene karşı tazminat ve ücret alacaklarına ilişkin dava açabilir. Açılacak davada uzman bir iş avukatından hukuk yardımı talep etmek sürecin seyri adına son derece faydalı olacaktır.

Türkiye’de Güreş Tarihi: Kökenleri ve Gelişimi

Ücreti Ödenmeyen İşçinin İstifa Etmeden İşi Bırakması

Ücreti ödenmeyen işçi istifa etmeden işi bırakacağı zaman bazı şartları yerine getirmesi gerekir. İşçi maaşını alamadığında İş Kanunu 34. Madde uyarınca çalışmama hakkını kullanabilir. İş Kanunu m. 34:

Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır.

Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.

Maaş önceden tespit edilen gününde ödenmemiş olması durumunda işçi aşağıdaki şartlara uymakla yükümlüdür:

• Maaş ödeme günü esas alınarak bu sürenin ardından 20 gün boyunca ödeme yapılmamış olmalıdır. İşçi ücreti ödenmedikten sonra 1 hafta içinde işten çıktığı takdirde işveren haklı sebeplerle işçiyi işten çıkarabilir.
• İşveren ücret ödemesini yapmadığında bunun için mücbir bir sebebinin olmaması gerekmektedir. İşverenin elinde olmayan mücbir nedenlerle ücret ödemesi yapamaması durumunda işçi işini bırakırsa haksız konuma düşer. İşverenin ekonomik nedenlerle maaşı ödeyememesi de işçinin işi bırakması için geçerli bir nedendir fakat süreye dikkat edilmesi gerekir. 
• İşçi, kanunun 34. Maddesinde kendisine tanınan hakları kanuna uygun şekilde kullandığı takdirde bu durum işveren açısından sözleşme feshi hakkı doğurmayacaktır. İşçi bu şekilde çalışmama hakkını kullandığında işveren tarafından yerine işçi alınamamaktadır.
• İşçi bu biçimde işi bıraktığında bunun anlamı sözleşme feshi olmamaktadır. Sözleşme devam edeceğinden kıdem tazminatı hesaplaması yapılacağı zaman da bu durum dikkate alınır. İşçinin çalışmama hakkını kullanmayı tercih etmesinin hukuki açıdan grev niteliği bulunmamaktadır.
• İşçinin ücreti ödenmediğinde işçi dilerse çalışmaya devam edebilir. Bu durumda 5 senelik zamanaşımı süresi içinde dilediği zaman dava açma hakkını kullanabilecektir.

İşçinin Ücretini Alamaması ve Haklı Nedenle Fesih

İşçinin ücreti ödenmediğinde kanunda öngörülen sebeplerin varlığı durumunda işçi sözleşme feshine gidebilir. İş Kanunu 24. Madde uyarınca işçinin haklı nedenlerle sözleşme feshi hakkı açıklanmaktadır.

İşçinin gününde ücretinin ödenmemesi, ödemenin aksatılması, eksik ödeme yapılması işçiye haklı nedenle sözleşme feshi yapabilme imkanı tanır. Bu durumda koşulların sağlanmış olması gerekir. İşçi şartlar uygunsa bu durumda kıdem tazminatını ve diğer alacaklarını alabilecektir. 

İşçi sözleşme feshine gidecekse bunu tek taraflı olarak ve derhal yapabilir. İş kanunu 24. Madde bu konudaki hükümleri açıklar. Haklı nedenle fesih söz konusu olduğunda işçi derhal işten ayrılabilir. 

İşveren mücbir sebeplere dayanarak ücretleri ödeyemiyorsa bu durumda işçinin beklemesi gerekir. İşvereni etkileyen mücbir sebepler ortaya çıktığında işçi bu sebeplerin ortadan kalkmasını beklemek zorunda kalır. 

Maaşı Ödenmeyen, Geç ve Düzensiz Ödenen İşçi Ne Yapmalıdır?

İş Kanunu 24. Madde uyarınca işçi haklı bir gerekçeye dayandığında sözleşmesini feshedebilmektedir. Maaşın ödenmemesi, düzensiz ödenmesi veya geç ödenmesi ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı hareket edilmesi maddesi ile örtüştüğünde işverene karşı işçi sözleşme feshine derhal gidebilmektedir.

Bu durumda işçi kıdem tazminatı alma koşulları oluşmuş ise bunu alabilir. Ödenmeyen maaş alacakları ve diğer alacakları da işçinin talep edebileceği hakları arasında yer alır.