Yaşın ilerlemesiyle birlikte ortaya çıkan eklem kireçlenmesi (osteoartrit), günlük yaşamı olumsuz etkileyerek hareket kabiliyetini kısıtlıyor. Yürümeyi, merdiven çıkmayı ve temel aktiviteleri dahi zorlaştıran bu rahatsızlığa karşı kalça ve diz protezi ameliyatları önemli bir çözüm sunuyor.
Kalça ve Diz Protezi Ameliyatları Neden Gerekli?
Mengücek Gazi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Nizamettin Koçkara, kalça ve diz protezi ameliyatları hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Koçkara, “Bu ameliyatlar, uygun hasta seçimi ve doğru cerrahi tekniklerle uygulandığında, hastaların ağrılarını azaltan, hareket kabiliyetini artıran ve yaşam kalitesini önemli ölçüde iyileştiren başarılı bir tedavi yöntemidir” dedi.
Kalça ve diz protezleri, hasar görmüş veya aşınmış eklem yüzeylerinin yüksek teknolojiyle üretilmiş özel metal protezlerle değiştirilmesini içeren cerrahi işlemlerdir. Diz protezi ameliyatı ve kalça protezi ameliyatı, şiddetli ağrı, hareket kısıtlılığı ve yaşam kalitesinde düşüş yaşayan hastalar için önerilir.
Kalça ve Diz Protezi Ameliyatları Hangi Durumlarda Yapılır?
Total kalça protezi, şu durumlarda uygulanabilir:
-
Kalça eklemi kireçlenmesi (osteoartrit),
-
Romatoid artrit,
-
Avasküler nekroz (kan akışının kesilmesi sonucu kemik dokusunun ölmesi),
-
Kalça kırıkları sonrası gelişen eklem sorunları.
Total diz protezi ise şu durumlarda tercih edilir:
-
Diz ekleminde kireçlenme,
-
Romatoid artrit,
-
Travma sonrası gelişen eklem yüzey hasarları.
Ameliyat Öncesi Süreç
Ameliyat öncesinde hasta detaylı bir sağlık değerlendirmesinden geçirilir. Bu süreçte;
-
Tıbbi öykü alınır,
-
Fiziksel muayene yapılır,
-
Röntgen, MR, BT ve kan testleri gibi tetkikler istenir.
Hastanın genel sağlık durumu, eklemdeki hasarın seviyesi ve yaşam tarzı, ameliyat kararında belirleyici faktörlerdir.
Ameliyat Nasıl Gerçekleşir?
Prof. Dr. Nizamettin Koçkara, ameliyat sürecini şu şekilde açıklıyor:
-
Spinal anestezi (belden uyuşturma) uygulanır.
-
Hasarlı eklem çıkarılarak yerine protez yerleştirilir.
-
Protez malzemesi olarak metal, plastik veya seramik kullanılır.
-
Kalça protezinde, uyluk kemiğine protez sapı yerleştirilir ve kalça yuvasına protez eklenir.
-
Diz protezinde ise eklem yüzeyleri kesilerek protezle kaplanır.
Bu cerrahi işlem 1 ila 1,5 saat arasında sürmektedir.
Ameliyat Sonrası Süreç
Ameliyat sonrası hastalar genellikle birkaç gün hastanede kalır. Bu süreçte;
-
Ağrı kontrolü sağlanır,
-
Yara bakımı yapılır,
-
Fizik tedavi başlatılır.
Fizik tedavi, hastaların kaslarını güçlendirmesine ve hareket kabiliyetlerini yeniden kazanmasına yardımcı olur. Hastalar genellikle birkaç hafta içinde günlük aktivitelerine dönebilir. Ancak tam iyileşme süreci birkaç ay sürebilir.
Ameliyatın Riskleri ve Komplikasyonlar
Her cerrahi işlemde olduğu gibi, kalça ve diz protezi ameliyatlarında da bazı riskler bulunmaktadır:
-
Enfeksiyon,
-
Kan pıhtılaşması,
-
Protezde gevşeme veya çıkma,
-
Sinir hasarı gibi komplikasyonlar nadir de olsa görülebilir.
Modern cerrahi teknikler ve deneyimli cerrahlar sayesinde bu riskler minimum seviyeye indirilmektedir. Enfeksiyon riskini azaltmak için hijyen kurallarına dikkat edilmesi, yara bakımının düzenli yapılması ve doktor önerilerine uyulması gerekmektedir.
Ameliyat Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
-
Doktorun önerdiği egzersizler düzenli yapılmalıdır.
-
Sağlıklı beslenme ve kilo kontrolüne dikkat edilmelidir.
-
Protezin ömrünü uzatmak için aşırı fiziksel zorlamalardan kaçınılmalıdır.
-
Ani hareketler ve uzun süre ayakta kalmak gibi durumlar önlenmelidir.
Total kalça ve diz protezi ameliyatları, ağrıların azalmasını sağlayan, hareket kabiliyetini artıran ve yaşam kalitesini yükselten önemli bir tedavi yöntemidir. Ancak her hasta için en uygun tedavi seçeneğini belirlemek için mutlaka bir ortopedi uzmanına danışılması gerekmektedir.
